نوسانات شدید قیمت نفت در سال های اخیر، پژوهشگران و سیاست گذاران را نسبت به نقش هر یک از شوک های ساختاری در تغییرپذیری قیمت نفت خام کنجکاو نموده است. در این پژوهش نوسانات قیمت نفت خام شاخص WTI و قیمت سبد نفتی اوپک (ORB) با توجه به شوک های ساختاری در قالب مدل خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در دوره زمانی 2006 تا 2018 با استفاده از داده های ماهانه بررسی می گردد. بر اساس نتایج تجزیه تاریخی، نوسانات قیمت نفت در سال 2008 عمدتاً مرتبط با ترکیبی از شوک های ساختاری هست که در این میان شوک های تقاضای نفت نقش قابل توجهی در افت شدید قیمت از نیمه دوم سال 2008 به بعد داشته اند. بر اساس نتایج تجزیه وتحلیل تاریخی، افت قیمت نفت خام در نیمه دوم سال 2014 عمدتاً در ارتباط با شوک های عرضه و شوک های تقاضای موجودی انبار نفت خام بوده است. در این برهه، قرارگیری بازار آتی ها در وضعیت پس بهین (کونتانگو)، انباشت ذخایر تجاری نفت خام را به موجب وقوع شوک های تقاضای موجودی انبار سرعت بخشیده و فشار بر کاهش قیمت اسپات را تشدید نموده است.

میزان آلودگی محیط زیست می تواند از عوامل متعددی ناشی شود. این عوامل از نظر اهمیت و میزان تأثیر در وضعیت یکسانی قرار ندارند و الزاماً نمی توان همه آن ها را با هم در یک موقعیت مکانی یا زمانی مشاهده کرد. هدف این مقاله بررسی تاثیر شوک های نامتقارن قیمت نفت بر تخریب محیط زیست برای کشورهای حاشیه خلیج فارس از سال 2000 تا 2022 است. در این مطالعه شوک های نفتی مثبت و منفی استخراج شده و سپس اثر آنها بر انتشار کربن، مدلسازی شده است. نتایج نشان داد شوک های مثبت قیمت نفت، تاثیر دارد. درحالی که شوک های منفی قیمت CO مثبت و معنی داری بر انتشار 2 دارد. این مطالعه می تواند به CO نفت، تاثیر منفی و معنی داری بر انتشار 2 سیاست گذاران کمک کند تا سیاست های انرژی تجدیدپذیر را اتخاذ کنند و از فناوری های صرفه جویی در مصرف انرژی برای حفظ توسعه اقتصادی و بهبود کیفیت محیط زیست، استفاده نمایند.

اکثر تحقیقات انجام شده در خصوص تأثیر شوک قیمت نفت خام بر سایر بازارها در اقتصاد ایران، تنها یک بخش یا بازار را مدنظر قرار داده و اثرات آن به صورت جامع و همزمان مورد مطالعه قرار نگرفته است. لذا، در این مطالعه با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری [i](SVAR) که امکان بررسی همزمان چندین شوک را فراهم می آورد، به بررسی اثرات شوک قیمت جهانی نفت خام و شوک قیمت جهانی طلا بر بازار سهام در ایران پرداخته شد. برای این منظور، داده های مورد نیاز بصورت فصلی طی دوره 94: 1-1370: 1 از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تارنمای WDI بانک جهانی گردآوری شد. نتایج حاکی از آن است که شوک مثبت وارده بر قیمت جهانی نفت خام در کوتاه مدت اثر معنادار مثبت و در بلندمدت، اثر معنادار منفی بر شاخص کل قیمت سهام ایران دارد. هم چنین، شوک مثبت وارده بر قیمت جهانی طلا در کوتاه مدت و بلندمدت اثر معنادار منفی بر شاخص کل قیمت سهام ایران دارد. علاوه براین، با توجه به شناخت اغلب خانوارها از سرمایه گذاری در زمینه طلا نسبت به سایر بازارهای سرمایه، سرمایه گذاری در طلا به عنوان یک رقیب جدی برای بازار سرمایه است. بر این اساس واکنش شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به شوک قیمت جهانی طلا شدیدتر از شوک قیمت جهانی نفت است. در نهایت، با توجه به اثرپذیری بازار سهام ایران از متغیرهای جهانی مانند نوسانات قیمت جهانی نفت خام و قیمت جهانی طلا، بیمه سهام سرمایه گذاران در مقابل نوسانات و شوک های ناگهانی پیشنهاد می شود.

هدف مقاله عرضه رهیافتی نوین برای بررسی شوک­های قیمت نفت و بالطبع، تببین بهتر جنگ­های نفتی است. برای دست یابی به هدف، مدل خودرگرسیون برداری ساختاری مبتنی بر مدل کیلیان (2009) با هدف مدل­سازی شوک­های بازار نفت طی دوره زمانی 1985-2019 استفاده شده است. نتایج نشان داد جنگ قیمتی اخیر، به دلیل رشد قابل­توجه عرضه نفت آمریکا (شوک عرضه) و هم زمانی آن با شیوع ویروس کرونا (شوک تقاضا) باعث کاهش شدید قیمت نفت و کوتاه شدن دوران جنگ قیمتی بوده است.

افزایش قیمت مواد غذایی یکی از مهم ترین دغدغه ها در کشورهای در حال توسعه هم چون ایران است. به گونه ای که شناسایی عوامل تاثیرگذار بر آن یکی از مسایل مهم پیش روی دولت ها در این کشورهاست. بر این اساس، این مطالعه با هدف شناسایی ارتباط بین شوک های قیمت نفت، نرخ ارز و قیمت مواد غذایی در ایران در بازه زمانی 1393-1381 انجام گرفت. بدین منظور، از الگوی خود رگرسیون برداری داده های پانل (PANEL VAR) با استفاده از روش گشتاور تعمیم یافته (GMM) و هم چنین، EGARCH استفاده شد. نتایج بدست آمده از برآورد الگو و بررسی روابط متقابل متغیرهای پژوهش در چارچوب توابع واکنش، تجزیه واریانس، علیت گرنجر پانل بیانگر این است که در دوره زمانی مورد بررسی، شوک های قیمت نفت در کوتاه مدت اثری معنی دار بر قیمت مواد غذایی نداشته است. این در حالی است که نوسان های قیمت مواد غذایی 74 درصد و نوسان های نرخ ارز 24 درصد از نوسان های قیمت مواد غذایی را توضیح می دهند، بنابراین، با مدیریت نرخ ارز می توان از اثرگذاری نوسان های آن بر قیمت مواد غذایی جلوگیری کرد.

قیمت نفت می تواند اثر مستقیم و به دنبال آن اثر غیرمستقیم، از طریق نرخ ارز بر قیمت محصولات کشاورزی داشته باشد. در این مقاله تأثیر شوک های قیمت جهانی نفت و نرخ ارز بر قیمت محصولات کشاورزی خاصی از جمله گندم، ذرت، سویا و آفتابگردان در ایران بررسی می شود. بدین منظور مدل خودرگرسیون برداری (VAR) با داده های ماهانه طی دوره ی زمانی 1994-2010، استفاده می شود. پس از برآورد این الگو، می توان با محاسبه ی توابع واکنش تکانه و تجزیه ی واریانس، واکنش قیمت محصولات کشاورزی منتخب به شوک های قیمت نفت و نرخ ارز و همچنین سهم هر یک از این شوک ها را در واریانس خطای پیش بینی این متغیرها بررسی کرد. بر اساس نتایج به دست آمده از توابع واکنش تکانه مشاهده می شود که واکنش قیمت های ذرت و سویا در مقابل شوک های قیمت نفت و نرخ ارز منفی خواهد بود. همچنین با وارد آمدن شوک های قیمت نفت و نرخ ارز به قیمت گندم و آفتابگردان نیز این نتیجه حاصل می شود که گندم و آفتابگردان به شوک های قیمت نفت و نرخ ارز واکنش مثبتی نشان خواهند داد. نتایج تجزیه ی واریانس نیز نشان می دهد که اهمیت نسبی شوک قیمت نفت برای سه محصول منتخب سویا، ذرت و آفتابگردان نسبت به نرخ ارز بیشتر است و فقط برای محصول گندم این امر متفاوت است و نرخ ارز در این محصول تقریباً درصد توضیح دهندگی بیشتری نسبت به قیمت نفت دارد.

این مطالعه با استفاده از روش تجزیه قیمت مورک به بررسی آثار شوکهای مثبت قیمت واقعی بنزین و نفت گاز و تعیین اثرات رفاهی واقعی کردن قیمت بنزین و نفت گازطی سال های 93-1386 در بخش حمل و نقل استان های اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، مازندران و خوزستان با استفاده از روش پانل دیتای پویا پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که به لحاظ قدر مطلق تغییر مصرف بنزین، ناشی از شوک مثبت قیمت واقعی بنزین بسیار کوچک تر از تغییر مصرف نفت گاز ناشی از شوک مثبت قیمت واقعی نفت گاز است، حساسیت تقاضای بنزین در بلندمدت (به دلیل داشتن زمان و فرصت کافی برای تغییر سوخت و ارتقا سطح فناوری) نسبت به کوتاه مدت در بخش حمل ونقل استان های موردنظر بیشتر است اما در مورد نفت گاز به دلیل ماهیت نهاده ای بودن نفت گاز در بخش تولید، وضعیت فوق برقرار نیست. در کوتاه مدت و بلندمدت کشش قیمتی تقاضای نفت گاز از کشش قیمتی تقاضای بنزین کوچک تر است و حتی در بلندمدت هم مقدار کشش قیمتی بنزین ناچیز است و مصرف بنزین در اثر سیاستهای قیمتی چندان تغییر نخواهد کرد. در پایان با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایده آل و معیار رفاهی درآمد معادل تابع درآمد معادل استخراج شده و این نتیجه حاصل شد که درآمد معادل ناشی از تغییر قیمت بنزین از درآمد معادل ناشی از تغییر قیمت نفت گاز کوچک تر است و باید برای جبران رفاه ازدست رفته ناشی از افزایش قیمت نفت گاز، پرداخت بیشتری انجام داد. به عبارت دیگر با افزایش قیمت نفت گاز مردم بیشتر متضرر می شوند وکاهش رفاه جامعه بیشتر از حالتی است که قیمت بنزین افزایش یابد.